De Werkplaats Voedselbossen Noord-Nederland is een initiatief van de Natuur en Milieufederaties van Friesland, Groningen en Drenthe.
De Werkplaats is opgericht om kennis van voedselbos-initiatieven te vergroten en oplossingen voor problemen aan te dragen. Hiermee hopen we een versnelling teweeg te brengen in de opstart van de voedselbossen in Noord-Nederland. We merken namelijk dat het enthousiasme voor voedselbossen toeneemt en dat er veel startende lokale initiatieven ontstaan. De initiatieven ontbreekt het echter vaak aan kennis en startkapitaal voor de opstartfase om daadwerkelijk tot actie te komen.
Wil je op de hoogte blijven van de Werkplaats Voedselbossen?
“Een voedselbos is een door mensen gecreëerde plantengemeenschap (planten, bomen en struiken) met een extreem hoog aantal eetbare soorten. De biodiversiteit, (ecologische) veerkracht en productiviteit (van biomassa) van een voedselbos zijn hoog. Een voedselbos is volledig zelfvoorzienend en klimaatbestendig.”
In 2019 is door de Noord-Nederlandse ‘Werkplaats Voedselbossen’ een ‘Toolkit Voedselbossen’ ontwikkeld. Een groep van ruim 30 voedselbos-enthousiastelingen uit de provincies Groningen, Friesland en Drenthe heeft in enkele werksessies de belangrijkste kruiden, struiken en bomen van een voedselbos beschreven. Vervolgens hebben illustrator Saskia van der Post en grafisch ontwerper Jochem Koopman uit Groningen er een ambachtelijk pareltje van gemaakt: 58 hand-getekende kaarten in een stevige houten doos.
De verschillende afmetingen van de kaarten symboliseren de verschillende lagen van een voedselbos. Per plant zijn de belangrijkste kenmerken opgenomen. Voor uitvoeriger informatie over de specifieke eisen en gebruiksmogelijkheden van een soort is verder onderzoek wenselijk. Natuurlijk is deze Toolkit niet volledig. Het aanbod aan voedselbosplanten is – gelukkig, – heel groot. De daadwerkelijke plantenkeuze is afhankelijk van de standplaats, de grootte, het verdienmodel of gebruik van het beoogde voedselbos en natuurlijk ook van persoonlijke voorkeuren.
De Toolkit geeft een prachtige indruk van de gelaagdheid van een volwassen voedselbos en van de diversiteit en gebruiksmogelijkheden van voedselbosplanten, die voor een groot deel eetbaar zijn. Sommige hebben ook andere functies, zoals mineralenbinding, windbeschutting of voedsel voor dieren.
Wil je zelf of met een groep een voedselbos plannen? Of wil je anderen laten zien wat een voedselbos eigenlijk is? Dan kun je vanaf januari de Toolkit gratis bij de Natuur en Milieufederaties van Groningen, Friesland en Drenthe lenen. Zodat onze dromen van bossen vol eetbare bomen en planten samen met een rijk dierenleven werkelijkheid worden!
Ben je geïnteresseerd in het lenen van de Toolkit en woon je in de provincie Groningen? Mail dan naar info@nmfgroningen.nl.
De uitleenvoorwaarden vind je hier.
Handige tips en stappenplannen voor voedselbos-initiatieven:
Uit de Werkplaats Voedselbossen van 11 april is een set vragen naar voren gekomen, vanuit de voedselbosinitiatieven. Deze vind je hier:
Een overzicht met fondsen voor Voedselbosinitiatieven (pdf).
De presentatie van de Natuur en Milieufederaties van 11 april (pdf).
De presentatie van John Vermeer van Vermeer Duurzame Diensten over ‘Hoe Voedselbossen bijdragen aan duurzaamheid’ (pdf).
Uit de Meet & Eat Voedselbossen
Op 18 mei 2017 organiseerden we een Meet & Eat over Voedselbossen. De terugblik lees je hier. De verslagen van de workshops, kan je hier teruglezen:
De Brabantse Milieufederatie heeft een infografic ‘Voedselbossen in een notendop’ (pdf) gemaakt over het Voedselbos.
Youtube presentatie van Wouter van Eck
Wouter onderzocht de duurzaamheid van landbouwsystemen in Kenya en was campagneleider Landbouw & Voedsel bij Milieudefensie. In 2009 begon hij met de aanplant en agrarische exploitatie van Food Forest Ketelbroek. Op het symposium ‘Fruitteelt vs. Voedselbos’ hield Wouter van Eck deze lezing en vond een dialoog plaats tussen professionele fruittelers en moderne voedselboswachters.
Verder lezen
Louis de Jaeger – Ontwerp je eigen voedselbos (uitgeverij Sterck & De Vreese)
Madelon Oostwoud – Voedselbos (KNNV Uitgeverij)
Wil je op de hoogte blijven van de Werkplaats Voedselbossen?
