Van denken naar doen: de avonturen van een burgerinitiatief

18 september 2015

Van denken naar doen: de avonturen van een burgerinitiatief

Westerwijtwerd Erbij is één van de winnaars van de Duurzame Dorpen Verkiezing 2014, een initiatief van Natuur en Milieufederatie Groningen, Groninger Dorpen, Roeg & Roem en Summersalt. Met blogs doen de winnaars verslag van hun vorderingen.

De droom
Onze droom is bermen vol bloemende bloemen rondom het dorp Westerwijtwerd, een bloeiend landje bij de brug met een grote picknicktafel waar iedereen kan genieten van het mooi Westerwijtwerd. Ook dromen we over een bijenhotel en een aantal bijenkasten om onze eigen honing te maken en mensen kennis te laten maken met het honing maken. En natuurlijk een jaarlijks feest om dit alles te vieren en elkaar te ontmoeten op deze mooie plek.

In de ‘idee-fase’ leek het plan idyllisch: een zonnige dag in de lente tussen het bloeiende fluitenkruid, een grote groep lachende dorpsgenoten eensgezind aan het zaaien en poten, een heerlijke lunch om de picknicktafel, ‘moe-maar-voldaan’.

Het bij elkaar brengen van een groep enthousiaste dorpsbewoners met gedeelde interesse voor duurzaamheid, natuur en het dorp Westerwijtwerd was geen enkel probleem. Ook het ontwikkelen van een plan waarin iedereen zich kon vinden ging prima. Het winnen van de tweede prijs van de Duurzame Dorpen Verkiezing 2014 met dat plan was een flinke opsteker en de gewonnen coaching en het geldbedrag konden we goed gebruiken. Ook werden we door de Vlinderstichting en Nederlandse Bijenhouders Vereniging uitverkoren tot één van de 12 idylles in Nederland. Eind 2014 gingen we van start met een gezellig bollenfeest voor het hele dorp.

De realiteit
Dan volgt de fase van het uitvoeren van het plan: de harde werkelijkheid. Veel vergaderen, veel mailen en afspraken links en rechts. Hoe maak je van alle wilde ideeën een samenhangend en realistisch plan? Hoe creëer en hou je draagvlak in het dorp en zorg je dat iedereen gemotiveerd blijft? Want er brak een fase aan waarbij we de overgang moesten maken van een droom naar een ‘formele’ burger-initiatiefgroep (een subvereniging van de dorpsvereniging) en in gesprek gingen met de gemeente. Van de gemeente hadden we toestemming nodig om ‘hun’ bermen ‘de onze’ te maken. Er moest onderhandeld worden, afspraken gemaakt op het gemeentehuis en offertes aangevraagd voor het omploegen en inzaaien van bermen. Dit laatste bleek niet anders te kunnen dan met een professionele uitvoerende partij met bijbehorende offertes en een (niet zo tijdschriftwaardige) oranje graafmachine. Deze fase bleek dus iets minder romantisch dan we onze droom van tevoren hadden ingebeeld.

Ook liepen we tegen de wispelturigheid van de natuur aan. Door het koude voorjaar en een hele natte periode met daarna lang droogte is de grond dichtgeslagen en zijn de zaden deels weggespoeld en deels laat met ontkiemen. Dat zorgt nu voor een heel rommelig gezicht met wat grassen die alweer doorkomen en verder hier en daar een paardebloem. Al met al geen goede reclame voor ons plan, vooral naar de enkele wat kritische dorpsbewoners.

Het resultaat
Maar al doende leert men. Als voorloper moet je soms wat hindernissen overwinnen. We vertellen het dorp over onze pech met de natuur en dat het goed komt. We betrekken ze met feestelijke momenten zoals het bollenfeest en straks in augustus de opening van de Idylle Westerwijtwerd. We hebben een goede samenwerking met de gemeente gevonden door de verwachtingen over en weer helder te maken. Wij willen een deel van de bermen zelf beheren, hebben daarvoor toestemming van de gemeente nodig en verwachten van hen dat zij de bermen één keer per jaar maaien. Zij verwachten van ons dat wij zorgen voor goed onderhoud van de bermen en voor budgetneutraal bermbeheer. Inmiddels worden wij door een andere gemeente nu als voorbeeld gebruikt voor participatie en zelforganisatie vanuit de dorpen.

Ook hebben we een goede samenwerking onderling gevonden. We merken dat het project bijdraagt aan de sociale binding in het dorp. Als we buiten bezig zijn, komen veel dorpsbewoners even kijken en een praatje maken.

Misschien dat we dit jaar nog niet de bloemende bermen hebben die we voor ogen hadden. Wellicht moeten we in het najaar dus bijzaaien. Maar we zijn op weg en onze eerste stip op de horizon is bereikt als de bermen in bloei staan, het dorp er fleuriger door is geworden en er veel bijen, vlinders en andere insecten rondvliegen.

Blog
Dorpstuin Stedum: Actief burgerschap in de praktijk: het belang van goed advies