3 juni 2025

• In dit artikel lees je de reactie van de juryleden en winnaars van de challenge. Onderaan dit bericht vind je een fotoselectie van foto’s die tijdens de challenge zijn gemaakt.
• Bekijk hier de actiepagina van de challenge op waarneming.nl met een overzicht van de resultaten
• Meer weten over de data-analyse en de waarde van citizen science? Lees ook:

Een dwarsdoorsnede van de Groningse natuur in vijf dagen

Van tengere grasjuffers en pluimwoudzwevers tot gulden boterbloem

Hoewel meerdere deelnemers meer dan 200 waarnemingen, kon niemand tippen aan Hilly Kreuzen en Adri Akkerman. Zij registreerden 551 waarnemingen en legden daarin meer dan 400 soorten vast in 5 dagen! Hilly: ‘We vinden het heel leuk dat we gewonnen hebben. Ja, ik zeg we, want mijn man Adri en ik zijn tijdens de challenge gezamenlijk op pad geweest. We houden echt van spelletjes!’. Het echtpaar woont in de Oosterparkwijk en is daar actief als natuurgids. Daarnaast zijn ze aangesloten bij verschillende werkgroepen die zich bezighouden met het inventariseren van planten, insecten en vogels.

Zeldzame soorten

Voor de challenge gingen Hilly en Adri ook actief op zoek naar de meer zeldzame planten. Zo voerden ze in de actieperiode onder andere een gulden boterbloem, esdoornganzevoet en muurbloem in. Maar door hun recordaantal waarnemingen ging de prijs voor Meest Bijzonder Soort naar Grietsje Mulder.

Grietsje: ‘Ik hou ontzettend van natuur, en van details. Daarom intrigeren insecten mij zo. Ze zitten zo ingenieus in elkaar en zijn echt prachtig om te zien. Kleine kunstwerkjes eigenlijk. Lof gaat feitelijk ook uit naar mijn hondje Rezi, die me vergezelde tijdens het speuren naar soorten gedurende de challenge. Ze stopt keurig als ik ‘Wacht!’ zeg. Zo kreeg ik ook de tengere grasjuffers op het goede moment in beeld’.

Tengere grasjuffer

Ecoloog Jerry Olthuis van de gemeente Groningen zat in de jury van de challenge. Hij is aangenaam verrast met de waarneming van Grietsje: ‘We zijn erg blij met de recente waarneming van de tengere grasjuffer bij De Mikkelhorst in Haren. Deze soort komt landelijk vrij veel voor, maar binnen onze gemeente wordt ze zelden gezien. In de afgelopen vijf jaar zijn er slechts twaalf meldingen gedaan, vooral in de Onnerpolder en Esserpolder. Extra bijzonder is dat het hier om een paringswiel ging, een duidelijk teken van voortplanting. De tengere grasjuffer is een pionierssoort die leeft in tijdelijk open water. Zulke plekken zijn kwetsbaar en verdwijnen snel. Juist daarom is een gevarieerd landschap, zoals bij De Mikkelhorst van groot belang voor het voortbestaan van deze soort.’

Buitenbingo

Jasper Tiemens, Natuur en Milieufederatie Groningen: ‘Met een bingokaart hebben we deelnemers aan de challenge aangemoedigd zowel de binnenstad als het landelijk gebied van de gemeente Groningen te ontdekken. De citroenvlinder was een grote ontbrekende op de bingokaarten. Ook Afke Manshanden die erop uittrok om bingo te halen, kon ‘m niet vinden.

Bioloog en jurylid Rick Middelbos: ‘Mensen houden van vlinders, dus het viel echt op dat er nauwelijks registraties van dagvlinders werden gedaan gedurende de challenge. Dat past helaas in het landelijke beeld van de afname van dagvlinders.’

Plantennamen leren met ObsIdentify

Afke: ‘Ik vond het inderdaad nog best wel een klus om die bingokaart vol te krijgen, al heb ik mazzel dat ik in Beijum woon en mijn atelier in Thesinge is. Zo kreeg ik de ree en de haas onderweg al snel in beeld. Maar ik heb ook veel andere waarnemingen gedaan en veel nieuwe plantennamen geleerd buiten de bingokaart om, door met de app ObsIdentify aan de slag te gaan. Nu zie ik ineens overal de gele lis langs de waterkant staan’.

Waardevolle data

De actie laat zien hoe waardevol citizen science is. Door foto’s te maken van planten en dieren in de eigen omgeving raken mensen niet alleen meer betrokken bij de natuur, maar leveren ze ook waardevolle data op. Die informatie komt terecht in de Nationale Databank Flora en Fauna en wordt gebruikt door ecologen en gemeenten. Deze gegevens kunnen helpen om effecten van maatregelen zichtbaar te maken. Bijvoorbeeld bij aanleg van bloemrijke bermen, nieuwe parken en faunatunnels. Of helpen bij het bepalen van goed maaibeleid.

Anders leren kijken

Tegelijkertijd draagt deze manier van waarnemen bij aan bewustwording: mensen ontdekken hoeveel soorten er om hen heen leven – of juist ontbreken, zoals de citroenvlinder – en gaan anders kijken naar hun eigen omgeving. Zo draagt citizen science ook bij aan het betrekken van bewoners bij bescherming van de natuur in hun eigen omgeving. 

Week van de Biodiversiteit

De challenge vond plaats tijdens de Week van de Biodiversiteit, een initiatief van de gemeente Groningen en acht natuur- en milieuorganisaties die samenwerken onder het manifest ‘Groningen Groen!’: Landschapsbeheer Groningen, Natuurmonumenten, Het Groninger Landschap, Natuur en Milieufederatie Groningen, Staatsbosbeheer, IVN Natuureducatie, KNNV vereniging voor veldbiologie en Avifauna. Dit jaar werden er een kleine twintig activiteiten georganiseerd in zes dagen tijd.

Hieronder een zie je een fotogalerij met enkele opvallende waarnemingen, mooie foto’s en bijzondere verschijningen die tijdens de challenge zijn geregistreerd op waarneming.nl. Klik op de foto voor de soort en de waarnemer: