Donkerte van de Wadden

Vierjarig programma

Hele Waddenkust
Het vierjarige programma wil een stimulans zijn voor de ontwikkeling van duurzaam toerisme in de Waddenregio en richt zich zowel op toeristen als op lokale bewoners en ondernemers. Het programma beslaat de hele Waddenkust van Den Oever tot aan de Eemshaven in Groningen, inclusief de Waddeneilanden Schiermonnikoog en Terschelling, waar je nu al de duisternis van de Wadden goed kunt beleven.

Projecten Programma Donkerte van het Waddengebied
Daarnaast zijn er projecten om de nachtnatuur te versterken, zoals ‘Wad een Nachtleven’ in De Waadhoeke en projecten om de nacht te beleven. Bijvoorbeeld met de expositie ‘op pad door nacht en dag’ bij het Wieringer Eilandmuseum, sterrenkijkavonden en nachtwandelingen bij Dark Sky Park Lauwersmeer en de Nacht van het Wad, boordevol leuke nachtactiviteiten.

Meetnet lichtvervuiling en Nachtalmanak
Tot slot zijn er projecten om bewustwording, kennis en beleving van de duisternis en nachtflora en –fauna in het Waddengebied te stimuleren en ondersteunen. Het gaat om het opzetten van een meetnetwerk lichtvervuiling, het maken van een Nachtalmanak van alle nachtlocaties en -activiteiten, het opleiden van natuurgidsen om nachtexcursies te begeleiden en producten ontwikkelen met en voor lokale toeristische ondernemers.

Deelnemers
Dit project is een initiatief van de volgende organisaties: de Natuur en Milieufederaties Friesland, Groningen en Noord-Holland, de Rijksuniversiteit Groningen, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. Daarnaast worden lokaal vele organisaties en ondernemers betrokken en gestimuleerd mee te doen. Het overkoepelende doel is om het donker van het Waddengebied te promoten in aanvulling op initiatieven voortvloeiend uit de intentieverklaring Dark Sky Werelderfgoed Waddenzee in 2016.

Programma Donkerte van de Wadden online

Het werk achter én voor de schermen om toeristen, recreanten, ondernemers en bewoners te laten genieten van de Donkerte van de Wadden gaat ook in tijden van corona door, maar dan wel online. Een Nacht van het Wad-show, de organisatie van een Ontwakend Landschap in Noord-Holland, een nachtschouw bij een veerbootterminal, een vakantiepark en camping zijn een greep uit onze activiteiten. 

Nachtbelevingsactiviteiten
De Natuur en Milieufederatie Groningen is betrokken bij de projecten: ‘Nacht van het Wad’ en ‘Productontwikkeling met Ondernemers’. Hieronder lees je meer over de laatste ontwikkelingen.

Nacht van het Wad
De ‘Nacht van het Wad’ wordt vier keer per jaar georganiseerd in het Waddengebied rond de wisseling van de seizoenen in maart, juni, oktober en december. Het is een nacht met allerlei nachtbelevingsactiviteiten, waaraan lokale ondernemers en organisaties actief meedoen. We doen het licht uit, zodat we het donker en de sterrenhemel het beste kunnen ervaren. Op 21 december namen we jullie digitaal mee langs de sterrenhemel boven de Waddenzee. Geen buitenactiviteiten vanwege corona, maar gelukkig wel een mooie nachtbeleving vanaf de bank. Met op de achtergrond een glimp van het fotokunstwerk ‘De Nachtwacht’ van Rembrandt in het Theaterkerkje van Nes. Het begin van de lente hebben we ook online ingeluid met een prachtige Waddennachtshow vanuit het Waddencentrum op de Afsluitdijk. Deze Nacht van het Wad-show op 20 maart stond in het teken van de landelijke Sterrenkijkdagen en de Dag van de Biodiversiteit. Sterrenkundigen van de RUG en de boswachter van Dark Sky Park Lauwersmeer gaven een ware show over de sterren en nachtnatuur, die je kunt tegenkomen rond de Wadden. Ze onderstreepten ook hoe belangrijk het voor sterrenkundig onderzoek en flora en fauna is dat het donker blijft in het Waddengebied. Terugkijken? Dat kan op nachtvanhetwad.nl.
Op deze website vind je ook informatie over de volgende Nacht van het Wad op 26 juni en kun je binnenkort jouw nachtbelevingsactiviteiten aanmelden.

Ontwikkelen toeristisch aanbod met Ondernemers
De milieufederaties van Friesland, Groningen en Noord-Holland gaan ondernemers ondersteunen, die de kernkwaliteit donkerte van het Werelderfgoed Waddenzee in hun toeristisch aanbod willen opnemen. Enerzijds gaat dit om het aanbieden van nachtbelevingsactiviteiten en toeristen en recreanten informeren over schoonheid en impact van een donkere nacht. Anderzijds gaat het om het zelf ‘verdonkeren’ van je onderneming en locatie, zodat toeristen de nacht optimaal kunnen beleven. Want zeg zelf, wat is er nou mooier dan een heldere nacht waarin je de Melkweg aan de sterrenhemel kunt zien? En dát kan in het Waddengebied.

Wad ’n Stroomsessie in gesprek over nachtbeleving
In maart en begin april organiseerde Visit Wadden onder de titel ‘Wad ’n Stroom’ een serie ondernemersbijeenkomsten over de huidige toerisme marketing thema’s. Donkerte van de Wadden was een van de vier thema’s. Ondernemers leerden meer over de kernkwaliteit donkerte van Werelderfgoed Waddenzee en hoe je dat kunt vertalen in toeristisch aanbod. Bijvoorbeeld door deel te nemen aan de projecten Nacht van het Wad, Wad een Nachtleven of Productontwikkeling met ondernemers, waarin we ondernemers ondersteunen rondom een toeristisch aanbod nachtbeleving en heel praktisch: hoe kun je een optimale nachtbeleving creëren door ’s nacht slim en duurzaam te verlichten?
Voor meer info over de Wad’n Stroomsessies: visitwadden.nl/nl/over-ons/wadn-stroom/donkerte-van-de-wadden.

’s Nachts slim en duurzaam verlichten
Als onderdeel van productontwikkeling met ondernemers zijn inmiddels drie nachtschouwen uitgevoerd in Groningen, Friesland en Noord-Holland. Hierbij gaat een verlichtingsdeskundige met de ondernemer de huidige verlichtingsinstallatie van gebouwen en het terrein onder de loep nemen. Een leerzame en nuttige gebeurtenis, waarbij ook veel aandacht is voor het effect van licht in de nacht op mens en dier en zichtbaar wordt gemaakt wat slimmer en duurzamer verlicht kan worden. Inmiddels heeft een nachtschouw plaatsgevonden bij de terminal van de Veerdienst naar het Duitse eiland Borkum in de Eemshaven, bij Landalpark Esonstad aan het Nationaal én Dark Sky Park Lauwersmeer. Hiervan hebben de betreffende ondernemers een adviesrapport ontvangen. Op 21 april waren we in Noord-Holland voor een nachtschouw op Camping Waddenzee in Westerland op het voormalige eiland Wieringen. De informatie van deze nachtschouwen gaan we opnemen in een adviespakket voor ondernemers, waarin aandacht komt voor het toeristisch aanbod rond nachtbeleving en praktische handreikingen rondom slim en duurzaam verlichten. Voor toeristisch ondernemers in het Waddengebied organiseerden we maandag 26 april een bijeenkomst over nachtbeleving en slim en duurzaam verlichten.

Donkerte

Nederland is een van de meest verlichte landen ter wereld. Afgelopen honderd jaar werd Nederland maar liefst zo’n 125 keer lichter. Lichtvervuiling door nachtelijke verlichting met kunstlicht kost niet alleen veel geld en energie, maar verstoort ook het bioritme van dieren en planten. En we kunnen minder genieten van de mooie sterrenhemel: in de grotere steden kan men nauwelijks nog de sterren zien, en de Melkweg al helemaal niet meer. Het opgaande licht wordt vooral veroorzaakt door openbare verlichting en reclameverlichting.

Nacht van de Nacht

Sinds 2005 organiseren de natuur- en milieufederaties de Nacht van de Nacht. Traditioneel op de laatste zaterdagavond en -nacht van oktober, waarop de klok een uur teruggaat en de nacht een uur langer is. Ga naar de website van de Nacht van de Nacht voor meer informatie.