Aanbevelingen voor nieuwe spelregels windenergie in Groningen

3 april 2018

Aanbevelingen voor nieuwe spelregels windenergie in Groningen

De NMG is enthousiast over het voorstel van de Provincie Groningen om vooraf heldere en transparante spelregels op te stellen voor de ontwikkeling van nieuwe windprojecten. Gedeputeerde Staten stellen voor om dit door middel van een maatschappelijke tender mogelijk te maken. Dit biedt kansen om voorafgaand aan een nieuwe windproject minimale voorwaarden vast te leggen voor de mate van proces- en projectparticipatie van omwonenden. In een brief hebben we GS hierover enkele aanbevelingen gedaan.

Met de maatschappelijke tender kan gewaarborgd worden dat de omgeving beter betrokken wordt bij het opstellen en het ontwerp van de plannen en de lusten en lasten beter worden verdeeld. De exacte vorm van de spelregels wil de Provincie de komende periode graag met geïnteresseerden bespreken. Daarom worden er in 2018 regionale bijeenkomsten georganiseerd voor inwoners en stakeholders om over de spelregels van gedachten te wisselen. Een mooie kans om input te leveren!

Meer draagvlak
De NMG denkt dat spelregels rondom een actieve bijdrage van de omgeving essentiële elementen zijn voor meer draagvlak. Door spelregels op te stellen kunnen omwonenden beter betrokken worden bij de planvorming: door ze niet alleen te infomeren, maar ze ook daadwerkelijk te betrekken bij het opstellen en het ontwerp van de plannen in hun woonomgeving.

Hierdoor kan in het ontwerp en besluitvorming over de omvang van nieuwe windparken beter rekening gehouden worden met wensen vanuit de omgeving. En kunnen eventuele negatieve effecten zo goed mogelijk voorkomen worden. Andersom krijgen omwonenden beter inzicht in de technische en financiële (on)mogelijkheden van het park die ook ten grondslag liggen aan het uiteindelijke ontwerp van het windproject.

Procesparticipatie bij ruimtelijke voorwaarden
De locatiekeuze en de voorwaarden voor de omvang van het windproject zijn ook belangrijk: voor een goede procesparticipatie van de omgeving én cruciaal voor het draagvlak voor nieuwe windprojecten.

Marjolijn Tijdens: ‘De NMG roept GS daarom op om de ruimtelijke voorwaarden per landschapstype niet vooraf dicht te timmeren, maar om dit per regio onderdeel te maken van de dialoog. Zo kan met inbreng van omwonenden en belanghebbenden onder begeleiding van experts een brede afweging gemaakt worden. Een afweging die rekening houdt met wensen van omwonenden, effecten op natuur en landschap en de technische randvoorwaarden van windprojecten.’

Omgeving voor de helft eigenaar via coöperatie
Door via de maatschappelijke tender voorwaarden voor projectparticipatie te stellen kan een betere verdeling van de opbrengsten van het park met de omgeving worden geborgd. Naast een windfonds is het essentieel om voorwaarden op te stellen voor de minimale mate waarin de omgeving moet meedoen in het windpark zelf. Dit is het beste en eerlijkste te waarborgen door de coöperatieve beweging gelijkwaardig aan het project deel te laten nemen en een minimaal percentage van 50% voor te schrijven waarin de omgeving zelf eigenaar moet zijn van het windproject. Voorbeelden elders in Nederland laten zien dat dit mogelijk is zonder dat de business case van het windpark onderuit gaat.

Faciliteer coöperaties
Om de maatschappelijke tender in de praktijk goed te laten werken zijn straks aanvullende maatregelen nodig om coöperaties en omgeving in staat te stellen tijdig en kundig te kunnen participeren. Participatie in proces en project vraagt zonder facilitering veel tijd, kennis en financiële mogelijkheden van omwonenden en coöperaties.

Om project- en procesparticipatie vanuit de omgeving te faciliteren doet de NMG de volgende aanbevelingen:

• Stel in de voorwaarden vast dat coöperaties en omwonenden voldoende tijd en ruimte krijgen om te kunnen participeren in een project. Zij doen dit vaak in hun vrije tijd en hebben tijd en informatie nodig om bij te kunnen schakelen in kennis, afstemming met de buurt en het deel kunnen nemen aan sessies.
• Faciliteer omwonenden en coöperaties met kennis en kunde over ruimtelijke, technische en financiële aspecten windproject. Door het beschikbaar stellen van onafhankelijke informatie en/ of en onafhankelijk adviseur.
• Neem waar mogelijk omwonenden en coöperaties werk uit handen door ze de inzet en steun van professionele ondersteuning aan te bieden.
• Beperk de financiële risico’s van participatie via een lokale coöperatie en maak het voor mensen met een kleine portemonnee ook mogelijk om te participeren. Dit kan mogelijk gemaakt worden door het opstellen van een lokaal ontwikkelfonds waaruit de voorfinanciering van lokale projecten verzorgd kan worden.