Oproep aan minister Hermans: maak haast met natuurinclusieve schone energieprojecten

10 oktober 2024

Oproep aan minister Hermans: maak haast met natuurinclusieve schone energieprojecten

Zowel de duurzame energievoorziening van woonwijken en bedrijven, als het behalen van de klimaatdoelen komen in gevaar als het kabinet geen haast maakt met natuurinclusieve schone energie. Dat is de urgente oproep aan minister Hermans van onze coalitie met Bouwend Nederland, NVDE, Natuur & Milieu, Holland Solar en het Solar Research Programme van Wageningen University & Research. 

‘Jarenlang is er onvoldoende gebruikgemaakt van de potentie die een multifunctionele inrichting van zonneparken biedt. Te vaak stond de hoeveelheid energie die opgewekt kon worden centraal, in plaats van natuurinclusiviteit. Natuurinclusieve energieparken kunnen juist op meer steun van de omgeving rekenen en dat draagt bij aan de energietransitie en het behalen van de klimaatdoelen’, betoogt Annie van de Pas, directeur van de Natuur en Milieufederaties.

Positieve impact

In onze gezamenlijke oproep aan de minister benadrukken we dat de primaire focus op maximale energieproductie moet worden omgezet in het benutten van kansen om functies te combineren. De minister zou maatregelen moeten nemen die ervoor zorgen dat energieprojecten een positieve impact hebben op de natuur en de kwaliteit van de leefomgeving.

Multifunctionele energieprojecten

Een van de oplossingen is het realiseren van multifunctionele energieprojecten zoals de Energietuin in Assen, waar vandaag het symposium Expeditie Energietuinen plaatsvindt. Een zonnepark waarin het karakteristieke coulisselandschap niet aangetast wordt, maar juist versterkt. Waar ruimte gegeven wordt aan toekomstige natuur. Waar de omgeving nauw bij betrokken is en de baten lokaal terugvloeien. Waar natuur, landschap, recreatie, participatie en educatie worden gecombineerd.

Wat kan wél

In de troonrede riep de koning op om te kijken naar wat wél kan. Onze oproep aan minister Hermans is om de daad bij het woord te voegen. Faciliteer en coördineer en zet multifunctionaliteit bij energieopwekking centraal. Dit kan door innovatiesubsidieregelingen passend te maken voor projecten waarbij overheden, burgers en private partijen samenwerken en door het kwaliteitsbudget voor ecologie en landschapskwaliteit bij wind- en zonneparken te verhogen en meerjarig te verlengen. De kansen voor grondeigenaren op het platteland kunnen benut worden door zonnepanelen te combineren met bijvoorbeeld gewasbescherming.

Impasse doorbreken

Annie van de Pas: ‘Het beleid is momenteel te versnipperd. In de 12 provincies, 30 regionale energiestrategieën en 340 gemeenten is men aan het worstelen. Het wiel hoeft niet telkens opnieuw uitgevonden te worden. Met voorbeeldprojecten, zoals de Energietuinen, laten we zien dat het kan en dat het toepassen van slimme beleidsregels hard nodig is. Als coalitie bundelen we nu onze kennis en krachten om de impasse rondom woningbouw, natuur, bedrijvigheid en de opwekking van energie te doorbreken. Door samen te werken kunnen we nieuwe energiehubs en financieringsconstructies realiseren, de 35 Terawattuur uit het Klimaatakkoord halen en de biodiversiteit verbeteren.’

Randvoorwaarden voor versnelling

De coalitie is ervan overtuigd dat een betere kwaliteit van onze leefomgeving, klimaatadaptatie en natuurherstel hand in hand kunnen gaan met woningbouw en behoud van bedrijvigheid. Concrete maatregelen voor natuur, omgevingskwaliteit en multifunctionaliteit verschillen van project tot project, maar vormen randvoorwaarden voor versnelling van de energietransitie.

Puck Sanders, belangenbehartiger duurzaamheid bij Bouwend Nederland: ‘Om onze bedrijven en huishoudens te verduurzamen is er meer schone energie nodig. Daarvoor moeten meer zon- en windparken worden gebouwd. Door het ontwerp van die projecten beter aan te passen aan de omgeving ontstaat er meer maatschappelijke acceptatie. Die hebben we nodig om de energietransitie te versnellen.’