De rechter trekt de grens: tijd om Nederland weer vooruit te helpen

22 januari 2025

De rechter trekt de grens: tijd om Nederland weer vooruit te helpen

Nederland kan niet langer blijven dralen rondom stikstof. De rechter onderstreept vandaag in de Greenpeace-zaak tegen de Staat: het is tijd voor échte actie. Geen geitenpaadjes of vertraging meer, maar concrete stappen om Nederland vooruit te helpen. Voor onze natuur, de gezondheid van burgers en onze samenleving als geheel is nú daadkracht nodig. 

De recente uitspraak eind 2024 in de Rendac-zaak door de Raad van State zette de boel al op scherp: veel huidige vergunningen zijn illegaal en het is met terugwerkende kracht niet toegestaan om ongebruikte stikstofruimte te verschuiven (intern salderen). Daar doet de rechter vandaag in deze zaak nog een schep bovenop. Dit gaat dan ook over meer dan natuurherstel, het gaat over ons als gehele maatschappij. Onze natuurgebieden gelden hierbij als kanarie in de kolenmijn. Gaat het daarmee slecht, dan is dat een slecht signaal voor ons allemaal.

Natuur is de basis voor brede welvaart

De natuur waarschuwt ons al jaren: het verlies van biodiversiteit, vervuilde lucht en slechte waterkwaliteit (door een overdosis mest) zijn signalen om niet langer te negeren. De natuur is niet alleen iets voor natuurliefhebbers. Dit raakt de kern van ons bestaan. Schone lucht, vruchtbare grond en schoon water zijn essentieel voor onze gezondheid, onze economie en onze toekomst. Toch heeft Nederland jarenlang nagelaten deze fundamentele basis te beschermen. Elke dag dat de politiek blijft aarzelen, sterven unieke dier- en plantensoorten uit. Kinderen groeien op met astma door vervuilde lucht, en bouwvakkers staan met lege handen door stilgelegde projecten.

Waar ligt de oplossing?

De harde waarheid is dat halfslachtige oplossingen ons nergens brengen. Het is tijd om moedige keuzes te maken. Provincies hebben al plannen klaarliggen om natuur te herstellen en stikstofuitstoot te verminderen. Deze gebiedsgerichte aanpak, waarbij per regio wordt gekeken naar wat nodig is, biedt een stevig fundament. Door dit weer volop op te pakken, versterken we de voedselzekerheid op de lange termijn, verbeteren we de leefomgeving en voorkomen we dat Nederland verder juridisch vastloopt.

Boeren die de overstap maken naar natuurinclusieve landbouw verdienen onze steun. Niet alleen financieel, maar ook met eerlijke vergunningen en duidelijke regels. Zo maken we verduurzaming haalbaar voor iedereen. Innovatie kan daarbij een onderdeel van de oplossing zijn, maar zolang er geen fundamentele keuzes worden gemaakt – die écht leiden tot stikstofreductie – blijft het pappen en nathouden. Laten we dan ook breder kijken: water-, adaptatie- en gebiedsproblemen kunnen in samenhang worden opgelost.

Tijd om te handelen

De rechter was vandaag duidelijk: niet langer pappen en nathouden, maar haast maken met een goede aanpak. Nederland heeft een politiek nodig die de verantwoordelijkheid durft te nemen en niet alsmaar bij Europa een uitzondering blijft bedingen. Dat is een doodlopende weg. De politiek moet de gebiedsplannen hervatten, boeren ondersteunen bij verduurzaming en hard ingrijpen waar dit niet gebeurt. Zorg dat de natuur, onze gezondheid en de woningbouw niet blijven opdraaien voor de huidige nalatigheid. Dit moment vraagt om de hoop om te geloven in verandering, het lef om moeilijke keuzes te maken en de trots om Nederland weer vooruit te krijgen.