Verbetering van natuur en bereikbaarheid Eems-estuarium

30 januari 2014

Overeenkomst tussen natuurorganisaties, overheid en bedrijfsleven

Op donderdag 30 januari ondertekende de Natuur en Milieufederatie Groningen de overeenkomst ‘Natuurverbetering en verbetering bereikbaarheid Eems-estuarium’. Hierin staan afspraken om te komen tot herstel van de bijzondere natuur van het Eems-estuarium en om verruiming van de vaargeul mogelijk te maken. Als een van de initiatiefnemers is de Natuur en Milieufederatie Groningen bijzonder blij dat hierover afspraken zijn gemaakt.

Voor natuurherstel wordt concreet afgesproken dat op korte termijn vijf projecten worden gerealiseerd langs de randen van het estuarium die bijdragen aan verbetering van de natuurkwaliteit. Daarnaast wordt onderzocht welke mogelijkheden er zijn om baggerslib aan land te brengen en daar nuttig toe te passen. Dit zou kunnen helpen om de troebelheid van het water te verminderen. Beluister hier een interview met Siegbert van der Velde over de inhoud van de overeenkomst.

Erkenning door Rijksoverheid
De echt grote ingrepen die tot natuurherstel moeten leiden zullen op de middellange termijn moeten worden gerealiseerd. Door het starten van het MIRT-traject erkent het Rijk, na jaren van agendering door de natuur- en milieubeweging, eindelijk het belang voor natuurherstel van het estuarium. Hiermee legt de Rijksoverheid zich vast over kabinetsperioden heen.

Het MIRT-traject start met een onderzoek naar de maatregelen die nodig zijn om tot natuurherstel te komen, de benodigde kosten en tijd hiervoor, en een verkenning van de afspraken die met Duitsland kunnen worden gemaakt over uitvoering. De uitkomsten van het onderzoek worden verankerd in een MIRT-agenda die vaststaat voor meerdere jaren.

Belang verankering natuurherstel
Medio november 2014 wordt het onderzoek afgerond en de MIRT-agenda opgesteld. Als het principe van natuurherstel hierin voldoende verankerd is, zullen de ondertekenende natuur- en milieuorganisaties instemmen met verruiming van de vaargeul naar de Eemshaven.

Unieke natuur
Het Eems-Dollardestuarium behoort met de Westerschelde tot de laatste open estuaria in Nederland. Herstel van het systeem is van levensbelang voor de vele diersoorten die het gebied als kraamkramer en habitat gebruiken en als foerageergebied voor (trek)vogels. Helaas wordt het gebied sinds de jaren zeventig steeds troebeler. Deze vertroebeling heeft grote invloed op de hele voedselketen en zorgt voor minder voedsel voor vissen, scheldieren en garnalen, waardoor die er weer minder zijn voor vogels en andere dieren. Daarnaast remt de vertroebeling de zuurstofproductie in het water af. Hierdoor is in het troebele water van de rivier de Eems in de zomermaanden geen leven mogelijk.

Vaargeulverruiming
Verruiming van de vaargeul naar de Eemshaven draagt dus zeker niet bij aan natuurherstel van het estuarium. Anderzijds maakt de vaargeulverruiming de Eemshaven aantrekkelijker voor bedrijven die op zoek zijn naar een vestigingslocatie. Dat kan op termijn belangrijk zijn voor de werkgelegenheid in het toch al zo geplaagde Noordoost-Groningen. Tevens draagt het eraan bij dat schepen elkaar veilig kunnen passeren, wat de kans op ongelukken verkleint. Ook veroorzaakt het varen met grotere schepen minder uitstoot dan varen met (meer) kleinere schepen.

Voor de bij de overeenkomst betrokken natuurorganisaties (Groninger Landschap, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Waddenvereniging, Stichting Wad en NMG) is vaargeulverruiming acceptabel als er een pakket maatregelen tegenover wordt gezet om op termijn tot natuurherstel te komen. De natuur- en milieuorganisaties hebben er vertrouwen in dat met deze afspraken zo’n pakket tot stand komt én dat maatregelen op termijn ook worden uitgevoerd.

De volgende organisaties en overheden ondertekenden de overeenkomst: Provincie Groningen, Rijkswaterstaat Noord-Nederland, Ministerie van Economische Zaken, Samenwerkingsverband Coalitie Wadden Natuurlijk, Natuur en Milieufederatie Groningen, Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta en Groningen Seaports.