Verslag netwerkbijeenkomst ‘Een goede bodem voor Gronings water’

30 januari 2025

Verslag netwerkbijeenkomst ‘Een goede bodem voor Gronings water’

Tijdens de netwerkbijeenkomst ‘Een goede bodem voor Gronings water’ dachten we na over hoe we bodem, water en landgebruik in Groningen beter benutten. Samen met Arjen Kok (Waterlaboratorium van het Noorden – WLN), Roeland van der Schaaf (dijkgraaf waterschap Noorderzijlvest) en de aanwezigen uit ons netwerk vulden we een volle zaal in wijkcentrum bij Van Houten in Stad. Blijven we het watersysteem aanpassen aan de ruimtebehoefte, of kiezen we een andere koers: wonen op de hogere gronden en meer ruimte geven aan water in de lage polders?

Arjen Kok, strategisch adviseur Waterketen bij WLN, trapte na de opening door onze directeur Jan-Willem Lobeek af. In iets meer dan twintig minuten schetste hij de complexe wateropgave van Noord-Nederland in heldere taal en beelden. Er komt veel op ons af: drogere zomers, nattere winters en een stijgend waterverbruik door inwoners en (nieuwe) bedrijven. De studie over waterbeschikbaarheid in Noord-Nederland, waaraan hij meewerkte, vormde de leidraad voor zijn verhaal.

Als deskundige op het gebied van zowel water als natuur benadrukte hij het belang van een natuurlijk watersysteem. Noord-Nederland moeten we als geheel bekijken. Zijn advies komt neer op drie zaken: water besparen, circulair water gebruiken en het watersysteem aanpassen. De belangrijkste vraag blijft volgens hem: ‘Water is van iedereen, maar wie neemt de verantwoordelijkheid?’.

Download hier de presentatie van Arjen Kok

Waterschappen beheren een deel van het water. Roeland van der Schaaf, dijkgraaf bij Noorderzijlvest, nam het publiek mee in de uitdagingen waarvoor het waterschap staat en hoe zij water en bodem sturen. Dit betekent volgens hem dat het waterschap bij ruimtelijke planvorming direct vanaf het begin aan tafel moet zitten. Hij roept op om het watersysteem als geheel te benaderen, met water als verbindend element. ‘We gebruiken de blauw-groen-bruine ondergrond als basis’, stelt hij. Dit principe, vastgelegd in de Blauwe Omgevingsvisie (2021), betekent dat het waterschap niet alles technisch regelt, maar juist samenwerkt met de natuur en de natuurlijke ondergrond.

Download hier de presentatie van Roeland van der Schaaf

Klimaatverandering vraagt ook om meer ruimte voor water. Het gaat niet alleen om water bergen, maar ook om water bufferen. Tijdens de bijeenkomst werd duidelijk dat deze begrippen soms door elkaar worden gebruikt.

Na de inspirerende verhalen ontstond een stevige discussie aan de hand van een aantal stellingen. Mag het aanleggen van nieuwe waterberging ten koste gaan van natuur? En is het ophogen van landbouwgrond met slib uit de troebele Eems een klimaatbestendige oplossing?

De aanwezigen bespraken hoe een nieuwe inrichting van gronden zowel natuurbehoud als de ontwikkeling van nieuwe natuur mogelijk maakt. Het ophogen van landbouwgrond biedt in sommige lage gebieden een oplossing, maar niet overal. Hoewel techniek soms nodig blijft, ligt de beste aanpak in een combinatie van zuinig omgaan met water en samenwerken met natuurlijke systemen.

De verhalen van de sprekers en de inzichten uit de discussie legden voor ons een stevige basis voor een standpunt over dit onderwerp.