Teleurstelling en optimisme na uitspraak Europese Hof

26 mei 2011

Het Europese Hof van Justitie in Luxemburg heeft vandaag uitspraak gedaan in de zaak die milieu-organisaties hadden aange-spannen tegen de milieuvergunningen van drie kolengestookte elektriciteits-centrales. Het Hof stelt dat de milieuvergunningen voor de elektriciteitscentrales in Eemshaven en Rotterdam niet individueel getoetst hoeven te worden aan de landelijke emissieplafonds voortvloeiend uit de Europese NEC-richtlijn. Wel heeft het Hof vastgesteld dat het totale actieplan van de overheid om onder het emissieplafond te blijven getoetst kan worden.

Teleurstelling
De uitspraak heeft tot gevolg dat de nieuwe kolencentrales van EON, Electrabel en Essent op de Maasvlakte en in de Eemshaven grote hoeveelheden verzurende stoffen gaan uitstoten. Het Europese Hof heeft geoordeeld dat Europese richtlijnen daarvoor formeel ruimte laten, hoewel het ons inziens tegen de geest van de richtlijnen is.

Voorzichtig optimisme
Het Hof overweegt dat Nederland moet afzien van maatregelen die de verwezenlijking van het door de NEC-richtlijn vastgestelde resultaat ernstig in gevaar zouden brengen. Het Hof meent dat er bij één specifieke bron geen sprake is van een dergelijk gevaar, maar dat de uiteindelijke beoordeling op dit punt aan de Raad van State is.

Verder moeten natuurlijk alle overige beroepsgronden nog worden beoordeeld door de Raad van State. Het gaat dan onder meer over de discussie over het toepassen van de Best Beschikbare Techniek (BBT), eventuele effecten op natuur, de uitstoot van fluor, dioxinen etc. Het arrest van het Hof van vandaag betekent dus zeker niet dat de lopende zaken over de milieuvergunningen voor het overige ook verloren zijn. Verder lopen natuurlijk nog de zaken over de natuurbeschermingswet-vergunningen die tot nu toe perspectief blijven bieden. De uitspraak van de Raad van State van 4 mei 2011 inzake E.ON en Electrabel illustreert dat.

Winst
Het goede nieuws is dat milieuorganisaties nationale plannen voor het halen van de emissieplafonds volgens het Europese Hof ter beoordeling aan de rechter kunnen voorleggen. Dat biedt perspectief voor de juridische discussie over de inhoud van die plannen en de mogelijkheid tot het afdwingen ervan bij de rechter. Op dat punt is de uitspraak van het Hof winst.

Achtergrond
Stichting Natuur & Milieu, Greenpeace en andere partijen (waaronder de Natuur en Milieufederatie Groningen) hadden bij de Raad van State bezwaar gemaakt tegen de milieuvergunningen van nieuwe elektriciteitscentrales, omdat deze zouden leiden tot overschrijding van de plafonds die voortkomen uit de Europese NEC-richtlijn. Deze richtlijn stelt dat elk land een maximum niveau heeft van de uitstoot van zwavel- en stikstofdioxide in de lucht. Er heeft bij het afgeven van de milieuvergunningen geen toetsing plaatsgevonden aan deze plafonds. Omdat de Europese Richtlijnen geen eenduidig antwoord geven of de vergunningen afgegeven hadden mogen worden, heeft de Raad van State om een uitspraak gevraagd van het Europese Hof.

Voorlopig blijft de vreemde situatie bestaan dat een provincie een vergunning mag afgeven aan een bedrijf dat grote hoeveelheden verzurende stoffen in de lucht gaat brengen, terwijl het nationale emissieplafond voor die stoffen wordt, of dreigt te worden, overschreden.  Deze kromme situatie was aanleiding voor eerdergenoemde milieuorganisaties om dit bij de Raad van State aanhangig te maken in procedures rond het verlenen van de milieuvergunningen.  Het Europese Hof heeft nu besloten dat de provincies gewoon kunnen doorgaan met het verlenen van vergunningen aan grote vervuilers, als er maar een plan is om landelijk de emissies tot een maximum te beperken.

Meer informatie
110526 – Teleurstelling en optimisme na uitspraak Europese Hof over Kolencentrales