Green Deal met het Noorden

6 oktober 2011

Grote investering van Noord-Nederlandse overheid en bedrijfsleven nodig voor het laten slagen van de Green Deal

Op maandag 3 oktober 2011 hebben de Noordelijke Provincies een Green Deal gesloten met het Rijk, die de positie van Noord-Nederland als energiecentrum moet versterken. De Natuur en Milieufederaties van Groningen en Drenthe zijn blij dat de Green Deal met het Noorden er nu ligt. Aanvankelijk leek het er op dat dit kabinet geen afspraken wilde maken op dit onderwerp. De Green Deal biedt kansen voor duurzame energieopwekking.

Wel missen er onderwerpen en bevat de Green Deal weinig harde toezeggingen. De Natuur en Milieufederaties zijn van mening dat CO2 -reductie alleen gerealiseerd kan worden door een samenhangend klimaatbeleid, gericht op duurzame energievoorziening én energiebesparing.

Energiebesparing ontbreekt
We vinden het een gemiste kans dat energiebesparing niet is opgenomen in de Green Deal met het Noorden. Dit is in onze ogen één van de thema’s waar Rijksoverheid de komende jaren inzet op zal moeten plegen. Door energie te besparen wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de reductie van CO2. Dit is dus een belangrijk middel om de klimaatdoelstellingen te behalen. De overheden laten een grote kans voorbij gaan nu subsidies ook verder afgebouwd worden. In de gebouwde omgeving is een groot potentieel voor energiebesparing aanwezig, maar tegelijkertijd is een grote investering nodig (500 miljoen euro) waar geen financiële handreiking door de Rijksoverheid voor wordt gegeven. De provincies zullen dus zelf daarvoor initiatieven moeten ontwikkelen.

Duurzame energie
Directe levering van lokaal opgewekte duurzame energie aan lokale afnemers kent nu veel barrières in wet- en regelgeving. Daar wordt al lang over gesproken, maar de Rijksoverheid heeft dat tot nu toe allerlei obstakels overeind gehouden. Het is hoopgevend dat met de Green Deal het groeiende aantal lokale duurzame energiebedrijven een steuntje in de rug lijken te krijgen.

Belangrijke knelpunten van de uitbreiding van het aanbod duurzame energie zijn de kosten van de noodzakelijke nieuwe infrastructuur voor bijvoorbeeld wind op zee en groen gas. De infrastructuur voor groen gas zal als experiment nu ondergebracht worden bij de netbeheerders. Anders ligt dat bij wind op zee: er is voor nieuwe initiatieven geen subsidie beschikbaar en de hoge kosten voor de infrastructuur blijven voor rekening van de energieproducent. Het gevolg zal zijn dat er in deze regeringsperiode geen nieuwe initiatieven voor Nederlandse windmolenparken zullen worden gestart en de doelstelling voor duurzame energie, 14% in 2020, onder grote druk komt te staan.

De doelen voor het opwekken van groen gas en de afname van groen gas zijn zeer ambitieus. Deze doelstellingen hebben echter alleen kans van slagen als de Rijksoverheid de bestaande financiële en wettelijke beperkingen snel gaat opheffen. De Green Deal biedt daartoe een belangrijke aanzet.

Het is positief is dat een aantal initiatieven voor benutting van restwarmte worden benoemd, maar het potentieel is aanzienlijk groter. Dit potentieel zal zeker ook benut moeten worden gezien de achterblijvende energiebesparing van de zware industrie, zoals onlangs door de Algemene Rekenkamer is vastgesteld. Voor benutting van de mogelijkheden is het voorgestelde garantiefonds noodzakelijk, maar onduidelijk is hoe de financiering daarvan is geregeld, zodat de doorlooptijd van de projecten nog ongewis is

Financiering
Voor financiering van de vele maatregelen uit de Green Deal met het Noorden wordt verwezen naar bestaande provinciale energiebudgetten, maar onduidelijk is of de bestaande budgetten voldoende zijn om de gemaakte afspraken uit te kunnen voeren.

Rol Natuur en Milieufederaties
De Natuur en Milieufederaties Groningen en Drenthe zullen zich de komende jaren blijven inzetten voor een samenhangend klimaatbeleid, gericht op duurzame energievoorziening én energiebesparing.
We doen dat onder meer met het project het Noordelijk Klimaatperspectief, waarmee we willen laten zien hoe Noord-Nederland in 2020 tot 20% CO2 reductie kan komen en 14% duurzaam opgewekte energie. We zijn blij met de Green Deal omdat dit een aantal stappen in de goede richting laat zien, maar het Noordelijk Klimaatperspectief laat tegelijkertijd zien dat er meer nodig is om klimaat- en energiedoelstellingen te halen. We zullen dan ook blijven aandringen op aanvullende maatregelen door zelf een aanvullende Green Deal te sluiten met het Rijk, maar ook door projecten op te zetten die kunnen bijdragen aan verdergaande energiebesparing en een meer duurzame energievoorziening.