Geen gigastal in Vlagtwedde

8 maart 2012

De Natuur en Milieufederatie Groningen sprak woensdag 7 maart in bij de statencommissie Omgeving en Milieu over de plannen voor een megastal in Vlagtwedde. De Natuur en Milieufederatie riep Provinciale Staten op om geen medewerking te verlenen aan de komst van een geheel nieuwe melkmeevouderijbedrijf: met bijna 2000 dieren en 10 ha (20 voetbalvelden) groot.

Hieronder leest u de inbreng van Erik de Waal:

Visie op de landbouw
De provincie wil, in samenwerking met de Natuur en Milieufederatie Groningen en LTO, dit jaar een visie ontwikkelen op een duurzame toekomst voor de landbouw in Groningen. Deze dialoog start op 20 maart met de Stropakkenconferentie.

Zo’n landbouwvisie is erg belangrijk, want Groningen is een landbouwprovincie bij uitstek. En het is een provincie met een prachtig landschap. Een cultuurlandschap, dat is gemaakt door boeren en dat door boeren in stand wordt gehouden. Een goede toekomst voor het traditionele agrarische familiebedrijf is dan ook van groot belang voor het behoud van ons landschap.

Die toekomst staat onder druk, vooral door schaalvergroting in de landbouw. Gevolg: grotere stallen, grotere machines en grotere percelen. Dus een lelijker en saaier landschap. De recreatieve en toeristische waarde gaat verloren. Maar het heeft ook tot gevolg dat de kleinere agrarische bedrijven, de traditionele familiebedrijven, zich gedwongen voelen mee te gaan met de schaalvergroting uit angst dat ze anders op den duur moeten stoppen.

Bescherming van het landschap
In het Provinciaal Omgevingsplan hebt u duidelijk aangegeven dat u het landschap tegen deze schaalvergroting wilt beschermen. Openheid van het landschap is zeer karakteristiek voor grote delen van de provincie, waaronder de Veenkoloniën. De belangrijkste bedreigingen van die openheid zijn nieuwe bebouwing en beplanting. Daarom hebt u in de Provinciale Omgevingsverordening geregeld dat:
1) er geen nieuwe agrarische bouwpercelen worden toegestaan;
2) nieuwe ingrepen in het grootschalige landschap zoveel mogelijk gekoppeld moeten worden aan bestaande bebouwing; en
3) agrarische bouwpercelen in de regel maximaal een oppervlakte van 1 ha hebben. In een aantal gemeenten kan maximaal 2 ha worden toegestaan, mits de gemeente zorgt dat de historisch gegroeide landschapsstructuur wordt gerespecteerd en het bedrijf past in het landschap. Deze bouwpercelen zijn ruim voldoende voor een modern agrarisch familiebedrijf.

De provincie kan ontheffing verlenen voor een nieuw agrarisch bouwperceel, als het gaat om uitplaatsing van bestaande bedrijven in verband met realisering van de Ecologische Hoofdstructuur en de realisering van provinciale plannen.

Te groot
Nu vraagt de gemeente Vlagtwedde medewerking van de provincie voor de vestiging van een geheel nieuw melkveehouderijbedrijf, afkomstig uit de omgeving van Den Bosch, waar bijna 2000 dieren gehouden zullen worden. Daarvoor is een nieuw agrarisch bouwperceel nodig van 10 ha: dat zijn 20 voetbalvelden, dat is 5 keer zo groot als volgens de Provinciale Omgevingsverordening maximaal is toegestaan. De aanvrager geeft zelf toe dat camouflerend groen bij deze omvang niet meer helpt om het bedrijf in te passen in het landschap.

In strijd met provinciale regels
Het bedrijf is in alle opzichten heel erg in strijd met uw visie en met de regels die u in de Provinciale omgevingsverordening hebt gesteld. Wij zijn dan ook erg verbaasd dat GS hier toch aan wil meewerken.

Regels helpen alleen als ze worden toegepast. Als de overheid telkens weer bereid is af te wijken van de regels, blijft er van de goede bedoelingen van het beleid niet veel over. Daar komt bij dat er in dit geval geen goede redenen zijn om dit zeer grootschalige bedrijf toe te staan. Het gaat om een bedrijf van elders, dat ver boven de schaal van de agrarische bedrijven in onze provincie uitsteekt, dat absoluut in strijd is met het provinciale beleid en dat totaal niet in het gebied past. Als dit wordt toegestaan, welke motivering kan de provincie dan nog aanvoeren om toekomstige verzoeken te weigeren?

Geen megastallen
De weerstand in grote delen van de bevolking tegen dergelijke schaalvergroting heeft inmiddels ook landelijk tot veel discussie geleid. Zo heeft de regering de provincies opgeroepen voorlopig, in afwachting van nieuw rijksbeleid, geen megastallen meer toe te staan. Er is nog veel onduidelijk over het begrip megastal, maar dat dit er één is, zal niemand ontkennen.

Geen weg terug
Door dit bedrijf toe te staan wordt een nieuwe trend gezet: de megastal wordt de nieuwe norm voor de Groninger boeren. Als u aan dit plan meewerkt, is er geen weg terug. En onze dialoog over de toekomst van de landbouw holt straks achter de feiten aan. Daarom roepen wij u op om geen medewerking aan dit plan te verlenen.