Cultureel erfgoed aardbevingsgebied genomineerd voor Europese lijst bedreigde erfgoederen

9 september 2015

Cultureel erfgoed aardbevingsgebied genomineerd voor Europese lijst bedreigde erfgoederen

Erfgoedvereniging Heemschut commissie Groningen, gesteund door de Boerderijenstichting Groningen, Groninger Bodembeweging, Natuur en Milieufederatie Groningen en Erfgoedpartners (Museumhuis Molenhuis) heeft het erfgoed in het aardbevingsgebied van Groningen genomineerd als een van de 7 Meest Bedreigde Erfgoederen van Europa. De Lijst wordt jaarlijks opgesteld door erfgoedorganisatie Europa Nostra en is opgezet om bedreigd erfgoed te signaleren en om burgers en private partijen te mobiliseren om deze te redden. Europa Nostra heeft het programma opgezet in samenwerking met de Europese Investeringsbank en met ondersteuning van de Ontwikkelingsbank van de Raad van Europa.

Een team van internationaal deskundigen op het gebied van archeologie, geschiedenis, architectuur, behoud en financiën, zal in november 2015 bijeenkomen om zich over de inzendingen te buigen en tot een shortlist te komen. Eind 2015 zal de shortlist met 14 meest bedreigde erfgoederen bekend worden gemaakt. Het bestuur van Europa Nostra zal begin 2016 de 7 meest bedreigde erfgoederen selecteren.

Reden voor de voordracht door Heemschut is dat de schaal van de destructie van het Groninger erfgoed in Europa zijn weerga niet kent. Te grootschalige gaswinning door de NAM heeft inmiddels geleid tot schade aan ongeveer 45.000 gebouwen. Ondanks de huidige inzet qua geld en middelen is er sprake van blijvende schade aan cultureel erfgoed en landschap. Zo hebben alle kerken in het aardbevingsgebied schade opgelopen en zijn deskundigen het vooralsnog oneens over de juiste wijze van herstel. Nieuwe bevingen in het gebied zijn bovendien niet uit te sluiten. Omdat in de provincie Groningen veel gemeenten geen eigen monumentenlijsten hebben aangelegd dreigen veel niet beschermde historische gebouwen te verdwijnen. Daarmee wordt een van de oudste cultuurlandschappen van Europa in haar verschijningsvorm ernstig bedreigd. Samen met de grootschaligheid van de herbestemmingsopgave (bijvoorbeeld van boerderijen) in een krimpregio van Nederland wordt de problematiek rond erfgoedbehoud in Groningen nog versterkt.

Heemschut hoopt dat met de nominatie op Europees niveau aandacht komt voor de specifieke problematiek rond erfgoedbehoud in dit aardbevingsgebied, waarbij kennisontwikkeling net zo belangrijk is als bestuurlijke en financiële aandacht.