Besluit gaswinning goede stap, maar niet voldoende

18 januari 2014

NMG: “Hand aan de kraan en compensatiefonds los van schadevergoedingen”

Vrijdag besloot Minister Kamp dat de NAM gas mag blijven winnen uit de Groninger bodem. De jaarlijkse gaswinning wordt gemaximeerd, maar feitelijk niet verminderd ten opzichte van eerdere afspraken. De Natuur en Milieufederatie Groningen is van mening dat dit besluit niet afdoende is en pleit voor het ‘hand aan de kraan’-principe. Daarnaast is de Natuur en Milieufederatie Groningen van mening dat een compensatiefonds bedoeld moet zijn voor compensatie en niet om daaruit de schade door gaswinning en het aardbevingsbestendig maken van gebouwen te vergoeden. Op dat punt volgt Minister Kamp het advies van de Commissie Meijer onvoldoende. Compensatiegelden moeten zich richten op het aantrekkelijker maken van de woonomgeving, het vergroenen van de energievoorziening in Groningen en op maatregelen die risico’s voor mens en milieu verminderen als bevingen schade toebrengen aan dijken of fabrieken in de Eemshaven en Delfzijl.

Het besluit van Kamp om de totale hoeveelheid te winnen gas niet te verminderen, maar alleen de winning rond Loppersum met 80% te reduceren is volgens de Natuur en Milieufederatie Groningen niet afdoende om het risico op zwaardere bevingen te verminderen. Het Staatstoezicht op de Mijnen stelt in de rapporten die rondom dit besluit zijn gepubliceerd vast dat bevingen met een kracht van maximaal 4.1 op de Richterschaal kunnen blijven optreden. Er is een kans van 10% dat de bevingen zwaarder zullen zijn dan dat. Alleen een reductie van 40% of meer zou de kans op zwaardere bevingen op termijn sterk doen verminderen. Dat er niet in die mate gas wordt teruggenomen zorgt dus ook volgens het Staatstoezicht op de Mijnen niet voor een veilige situatie voor mens en milieu in Groningen.

Siegbert van der Velde, directeur Natuur en Milieufederatie Groningen: “Wij pleiten daarom voor het ‘hand aan de kraan’-principe. Dat betekent dat we willen afspreken dat de productie uit het Groninger veld wordt gestopt als de bodem niet stabiliseert en zich bevingen zwaarder dan 3 op de Schaal van Richter blijven voordoen. Veiligheid hoort voorop te staan. Bij de winning van Waddengas hebben we het ‘hand aan de kraan’-principe kunnen afspreken om de natuur te beschermen. Het zou bijzonder onlogisch zijn als dat niet zou kunnen als de veiligheid van de inwoners in het geding is.”

Compensatiefonds gericht op leefbaarheid en verduurzaming
Het is goed dat besloten is een compensatiefonds in te stellen voor Noordoost Groningen. De hoogte daarvan en de wijze waarop het fonds kan worden ingezet, is naar de mening van de Natuur en Milieufederatie Groningen een forse stap in de goede richting. Directe schade aan woningen zou echter ruimhartig moeten worden vergoed, los van het compensatiefonds. Hetzelfde zou moeten gelden voor waardevermindering van huizen in het gebied en uitkoop van inwoners uit onverkoopbare woningen.

De Natuur en Milieufederatie is tevens van mening dat een compensatiefonds gericht zou moeten zijn op vergroting van leefbaarheid van het gebied, in de vorm van energiebesparing en een goedkope duurzame energievoorziening voor Groningse huizen en bedrijven. De ambitie zou moeten zijn om gebouwen in dit gebied energieneutraal te maken. Dat biedt de inwoners een duidelijk (financieel) voordeel en draagt bij aan compensatie voor het verlies van waarde van de woning. Daarnaast zou meer aandacht moeten zijn voor het vestigingsklimaat voor bedrijven. Anders ontstaan op de langere termijn grote werkgelegenheidsproblemen in Groningen. Het huidige compensatiefonds komt daaraan deels tegemoet.

Onaanvaardbaar risico industrie
Verder vindt de Natuur en Milieufederatie Groningen dat er voldoende middelen moeten worden ingezet om waterkeringen en industriële installaties aardbevingsbestendig te maken. Een beving kan desastreuze gevolgen hebben voor de stevigheid van de zeekering in een gebied dat al geplaagd wordt door zwakke dijken, een stijgende zeespiegel en bodemdaling door gaswinning. Het risico op bevingschade aan (chemische!) industriële installaties in de Eemshaven en Delfzijl brengt onaanvaardbare risico’s met zich mee voor inwoners van Noordoost Groningen en de beschermde natuur van de Eems-Dollard.

Meer informatie
Eigenlijk is er op dit moment überhaupt onvoldoende kennis beschikbaar om accurate schattingen te maken van een percentage ‘veilig te winnen gas’. Ook het Staatstoezicht op de Mijnen baseert zich op de modellen en gegevens, op grond waarvan nog maar enkele jaren geleden werd ontkend dat gaswinning voor bevingen kon zorgen. Om bij het ‘hand aan de kraan’-principe of zelfs een eventuele totale stop van de gaswinning, onze energievoorziening veilig te stellen zou Nederland zich versneld moeten richten op het omschakelen naar een energievoorziening die onafhankelijk is van aardgas. Import van gas of de winning van schaliegas ziet de Natuur en Milieufederatie niet als oplossing. De opbrengsten van de huidige gaswinning zouden gebruikt moeten worden om los te komen van fossiele brandstoffen.

De Natuur en Milieufederatie Groningen gaat ervan uit dat nog met belanghebbenden in Groningen zal worden gesproken over een juiste balans tussen lusten en lasten van gaswinning en daarmee samenhangend de besteding van de middelen in het compensatiefonds. Aan die dialoogtafels zal de NMG deze boodschap naar voren brengen.