8 impactverhalen laten zien: echte verandering komt van onderop
30 oktober 2025
8 impactverhalen laten zien: echte verandering komt van onderop
Verandering begint vaak klein. In een straat waar buren samen een informatieavond organiseren, in een dorp dat besluit zijn eigen energie op te wekken, of in een wijk die plannen maakt voor een warmtenet. Initiatieven als deze zijn de motor achter lokale duurzame energie.
In het nieuwe rapport van de Milieu en Natuurfederaties Echte verandering komt van onderop presenteren we 8 voorbeelden uit evenzoveel provincies die laten zien wat er gebeurt wanneer bewoners zelf het initiatief nemen. Kennis groeit, huizen worden daadwerkelijk verduurzaamd en goede voorbeelden inspireren weer anderen.
De verhalen maken duidelijk dat de energietransitie draait om mensen: om hun betrokkenheid, vertrouwen en doorzettingsvermogen. Waar bewoners de ruimte krijgen, ontstaan oplossingen die werken én blijven. Als Natuur en Milieufederaties spelen we daarbij een verbindende rol. Soms als procesbegeleider, soms als adviseur of kritische vriend, maar altijd dichtbij bewoners. Luisterend naar wat er lokaal speelt.
Natuur en bewoners hand in hand
Wat we zien is dat in steeds meer provincies natuurinclusiviteit een vaste plek krijgt in duurzame projecten. Van zonneparken tot warmtenetten: er ontstaan handvatten en instrumenten om natuur structureel mee te nemen. Toch blijft het ook zoeken naar balans. Hoge kosten, onduidelijke regels en terughoudendheid bij bewoners of grondeigenaren vormen nog steeds drempels.
Echter, de praktijk laat zien dat er juist veel kansen liggen wanneer natuur en bewonersinitiatieven elkaar versterken. Dan groeit het draagvlak, versnelt de omslag naar duurzame energie en ontstaat een toekomst die zowel leefbaar als veerkrachtig is.
Natuur in de hoofdrol in Groningen
In Groningen laat de Leidraad Ecologie zien hoe natuur en energie hand in hand kunnen gaan. Deze leidraad, ontwikkeld door de Natuur en Milieufederatie Groningen, helpt gemeenten en initiatiefnemers om duurzaam en natuurinclusief te ontwerpen bij zonne- en windparken. Een mooie ambitie,
maar hoe vertaal je die naar de praktijk?
“Er is niemand meer die blind een energiepark neerzet zonder dat er een belletje gaat rinkelen over natuurinclusiviteit.”
Janneke Wolkorte, voormalig projectleider bij de NMG
De Natuur en Milieufederatie Groningen kreeg de opdracht om daar een handvat voor te ontwikkelen. Het resultaat was de Leidraad Ecologie: een praktisch instrument dat laat zien hoe natuur structureel een plek kan krijgen in het ontwerp, de aanleg en het beheer van zonne- en windparken. Inmiddels werken 9 van de 10 gemeenten ermee. De leidraad is beleidsmatig verankerd en zorgt voor meer natuurinclusiviteit in RES-plannen.
Meer lezen over hoe wij dit tot stand gebracht hebben? Je leest het in het rapport: