Groener bouwen: van traditioneel vakmanschap naar duurzame keuzes
15 oktober 2024
Groener bouwen: van traditioneel vakmanschap naar duurzame keuzes
Ronald van Calkar, eigenaar van bouwbedrijf Van Calkar, combineert traditie en duurzaamheid in zijn energieneutrale huis in Harkstede met warmtepomp, zonnepanelen en een groot, groen dak. De afgelopen jaren heeft hij de bouwwereld zien ‘vergroenen’, wat ook terug te zien is in zijn eigen woning.
Van traditie naar transitie
Ronald groeide op in een bouwersfamilie. “Mijn ouders hadden een bouwbedrijf en dat was heel traditioneel: degelijk, alles goed. Ze zeiden altijd: wat je doet, moet je goed doen,” vertelt hij. Zelf bouwde hij in diezelfde geest verder, totdat de aardbevingsproblematiek in Groningen hem dwong anders te denken. “We moesten richting energieneutraal bouwen, en dat kwam eigenlijk door het nieuwe aardbevingsbestendige bouwen.”
Een project in Meerstad, een wijk die gasloos moest worden, zette hem aan het denken. “Daar moesten we flexibeler bouwen, en de huizen moesten gasloos. Dat betekent een andere constructie en een andere manier van isoleren. Die huizen houden heel veel warmte vast, en je moet zelf actief ventileren. Dat is heel anders dan oude huizen, waar eigenlijk altijd sprake was van tocht. Het klinkt krom, want mijn vader heeft altijd hele goede degelijke huizen gebouwd, maar die huizen vind ik nu eigenlijk minder dicht. Dat laat wel zien hoe anders we zijn gaan bouwen.”
Een huis als visitekaartje
Vanaf 2014 woont Ronald met zijn gezin in hun nieuwgebouwde woning. Op de kavel stond eerst een klein huisje, klaar voor sloop. Dat bood hem de kans zijn visie te realiseren. Het werd een groen huis met een grondgebonden warmtepomp, 60 zonnepanelen en een dak dat volledig bedekt is met sedum. “Ik heb altijd iets met groen gehad,” zegt Ronald lachend. “Mijn bijnaam in de vriendengroep is zelfs ‘kikker’. Dus ik wilde groene sedum op het dak. Inmiddels groeit er ook wat roze, maar eigenlijk vind ik dat ook heel mooi. Een ander groot voordeel is dat sedum de levensduur van je dakbedekking verdubbeld.”
De keuze voor een grondgebonden warmtepomp was logisch: “Destijds waren luchtwarmtepompen niet goed genoeg voor een groot huis als dit. Bij sommige huizen met een minder recente luchtwarmtepompen zie je in de winter toch nog straalkacheltjes verschijnen. Dat is ook niet de bedoeling. Een grondgebonden systeem is krachtiger, al zijn de luchtwarmtepompen van vandaag inmiddels ook heel betrouwbaar.”
Zijn huis combineert duurzame technieken met esthetiek. De gevel is bijvoorbeeld bekleed met verduurzaamd hout, wat onderhoudsvrij is en past bij Ronalds visie: “Vroeger behandelde je hout met olie en minder milieuvriendelijke middelen. Dit hout is verantwoord onder druk behandeld en hoeft niet meer geverfd te worden. Dat is duurzamer én scheelt in onderhoud.”
Leren van keuzes
Hoewel zijn huis energieneutraal is, heeft Ronald een kritische kijk op de regelgeving. “De regels veranderen voortdurend. Toen we net hier woonden, betaalden we 30 euro per maand aan energie. Nu zitten we richting de 200 euro, deels door de hogere energieprijzen en het betalen voor teruglevering. Dat vind ik wel jammer. Er is weinig visie geweest op hoe we de energietransitie moeten aanpakken.”
Ook reflecteert hij op zijn keuze voor een groot huis. “Ik zeg nu altijd tegen mensen: bouw kleiner. De sport is om minder ruimte te gebruiken. Maar ik ben zelf een minder goed voorbeeld,” geeft hij toe. “Ik wilde een grote open ruimte, zonder binnendeuren. Maar als ik nu ergens anders zou gaan wonen, zou ik een kleinere en modulaire woning willen bouwen. Twee verplaatsbare woonelementen met een serre ertussen, dat lijkt me prachtig.”
Adviezen voor duurzame bouwers
Als bouwer ziet Ronald de ontwikkelingen in de sector van dichtbij. “We moeten anders omgaan met water, bijvoorbeeld door gescheiden watersystemen en groene daken. Al die daken in Groningen zouden eigenlijk groen moeten worden. Dat helpt tegen wateroverlast én het verlengt de levensduur van je dakbedekking.” Maar hij waarschuwt ook voor overisolatie. “Je kunt niet eindeloos blijven isoleren zonder te ventileren. Dan krijg je problemen met rot. Ventileren is heel belangrijk.”
Van groter naar groener
Ronalds reis laat zien hoe een traditionele bouwmentaliteit kan evolueren naar een groene, toekomstgerichte aanpak. Zijn huis is een visitekaartje van zijn expertise, maar ook een spiegel die hem laat nadenken over nieuwe mogelijkheden. “Ik ben opgegroeid in een wereld van meer, meer, meer. Maar ik denk dat het tijd is dat het stopt. Ik doe er nu nog aan mee, maar mijn dochter zegt al: ik hoef niet zo groot te wonen als jij. Dat vind ik eigenlijk heel mooi.”
Met zijn ervaring inspireert Ronald niet alleen zijn klanten, maar daagt hij ook zichzelf uit om steeds groener te denken en bouwen.
De Duurzame Huizenroute
Dit interview schreven we in opdracht van de gemeente Midden-Groningen voor de Duurzame Huizen Route.
Meer informatie en interviews vind je op onze projectpagina.
Tags:
Wil jij ook anderen inspireren met jouw duurzame huis?