Natuur in de Eems-Dollard krijgt een impuls

6 juli 2016

Natuur in de Eems-Dollard krijgt een impuls

Overheden, bedrijfsleven en natuurorganisaties gaan samen aan de slag met natuurverbetering

Het Groninger Landschap, de Waddenvereniging, de Natuur en Milieufederatie Groningen, Natuurmonumenten en Stichting WAD zetten zich samen al jaren in om verbetering van het estuarium op de kaart te krijgen. Gisteren volgde de beloning: Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu en gedeputeerde Staghouwer van de Provincie Groningen hebben het programma Eems-Dollard 2050 vastgesteld.

Naar een gezond estuarium
Geleidelijke zoet-zoutovergangen, voldoende rust-, paai- en broedplaatsen, voldoende overstromingsgebieden en een natuurlijke troebelheid van het water: dat is hoe de Eems-Dollard er in 2050 uit moet zien. De Eems-Dollard heeft enerzijds te maken met een sterk toegenomen troebelheid en anderzijds met een tekort aan geleidelijke overgangen tussen land en water en tussen zoet en zout water. De vertroebeling beperkt vooral de primaire productie, de algenproductie die aan de basis van het voedselweb staat. Dit werkt door naar de rest van de voedselketen. Geleidelijke overgangen zijn nodig om de migratiemogelijkheden voor vissen en het leefgebied voor vogels te versterken. ‘Eems-Dollard 2050’ wil deze ecologische knelpunten oplossen en de Eems-Dollard versterken als enig resterend estuarium van de Nederlandse Waddenzee.

Drie oplossingsrichtingen
Om tot deze verbetering te komen, gaat er in de periode tot 2020 gewerkt worden aan drie deelsporen. De eerste is de Vitale Kust. Hierin worden geleidelijke overgangen en de opname van slib in de kustzone verbeterd. Het merendeel hiervan wordt gestimuleerd door dijken die versterkt gaan worden, zoals de Dubbele Dijk tussen de Eemshaven en Delfzijl waar 55 hectare nieuwe natuur en zilte landbouw ontstaat.

Het tweede spoor heet Nuttig Toepassen Slib. Dit spoor legt de nadruk op het vinden van een nuttige toepassing voor slib, geredeneerd vanuit de gedachte dat het onttrekken van slib de troebelheid in het water vermindert. In de Kleirijperij gaat slib rijpen tot klei, om vervolgens in de Brede Groene Dijk langs de Dollard toegepast te worden. Een andere toepassingsmogelijkheid is op landbouwgronden, waar slib de bodem vruchtbaarder kan maken en verstuiving tegen kan gaan.

De derde richt zich op onderzoek naar de interactie tussen wadplaten, geulen, kwelders en stromingspatronen: de zogenaamde hydromorfologie van het estuarium. Dit moet leiden tot maatregelen die de vertroebeling op lange termijn structureel verlagen.
Voor alle sporen zal samenwerking met Duitsland gezocht worden. De grens tussen beide landen loopt midden door de Eems. Maatregelen aan de ene kant van de grens beïnvloeden daarmee de situatie aan de andere kant. ‘Eems-Dollard 2050’ wil dergelijke maatregelen daarom samen met Duitsland verkennen en uitvoeren.

Forse investeringen
Voor de uitvoering van het programma is op dit moment ruim € 60 miljoen beschikbaar voor de periode tot en met 2020. De grootste bijdragen hieraan worden geleverd door het Waddenfonds, het Hoogwaterbeschermingsprogramma en de Provincie Groningen, maar ook het Rijk, het bedrijfsleven en de natuurorganisaties betalen mee. Het merendeel van de beschikbare financiën wordt geïnvesteerd in de Vitale Kust, waar naast natuur ook de kustveiligheid, recreatie en innovatieve landbouw van profiteren. Om het slib- en onderzoekspoor volwaardig uit te voeren zal er de komende jaren echter nog extra geld nodig zijn.

Met de vaststelling van ‘Eems-Dollard 2050’ begint verbetering van de Eems-Dollard nu echt. Als natuurorganisaties gaan we de komende jaren helpen om van het programma een succes te maken.